Trauma

 Traumatisch ervaring meegemaakt?

De allereerste traumatische ervaring in het leven van een kitten is vaak de te jonge scheiding van de moederpoes. Men neemt vaak pas dingen aan, als die in gecontroleerde laboratoriumtesten (met proefdieren dus) zijn aangetoond. Echter bij zwerfkatten liggen de feiten heel anders dan bij laboratoriumkatten.

Op de eerste plaats doet de vraag zich voor, hoe je aan een wild dier kunt meten dat deze getraumatiseerd is: met laboratorium- of gedomesticeerde dieren zijn ze misschien onvoldoende vergelijkbaar. Deze gedachte kan worden ondersteund door het feit dat een dier in het wild altijd bezig blijft met ‘overleven’ en gedomesticeerde dieren daar zo nu en dan afstand van kunnen nemen. Een post traumatische stress stoornis (PTSS), de term zegt het al, ontstaat pas als het ‘gevaar’ geweken is. Het kan ook pas jaren later tot uiting komen, en een klassiek moment is bij mensen na pensionering bijvoorbeeld.

Daarnaast is een van de kernsymptomen van PTSS vermijdingsgedrag en dit is, zeker voor wilde dieren, ook een zeer effectief mechanisme als het om overleven gaat. In onze geciviliseerde wereld kan vermijdingsgedrag gemakkelijker disfunctioneel worden. De andere kernsymptomen: nachtmerries en herbelevingen lijken wellicht moeilijker vast te stellen bij dieren, maar misschien niet onmogelijk.

Overigens is de HPA-as bij PTSS vaak ook ontregeld en is vroege traumatisatie (jeugd) een voorspeller voor een verkeerd ingestelde HPA-as. Technisch gesproken is het trauma van vroege scheiding van de moeder, dus een goede voorspeller voor gedragsproblemen op latere leeftijd. Bij de mens is hier al meer over bekend. En zelfs bij olifantjes die in het wild hebben moeten zien hoe hun moeder is afgeslacht speelt dit mechanisme.

Met aapjes hebben ze ook experimenten gedaan tientallen jaren geleden, met vroege separatie en HPA-as. Hier blijkt ook een verband te zijn tussen vroege scheiding van de moeder en de gevoeligheid voor probleemgedrag.

Daarnaast is een vekennend onderzoek gedaan door Nathalie Slootmans. Op initiatief van Marcellina Stolting is wetenschappelijk onderzoek verricht naar honderden casussen die Marcellina Stolting behandelde. De resultaten zijn voor ons precies zoals verwacht, maar voor de buitenwereld misschien verrassend: een korte nestperiode vergroot de kans op het ontwikkelen van gedragsproblemen aanzienlijk.

Lees er meer over: Google Docs