Kittenbelangen

……… Of hoe de mens zelf de problemen creëert

Als kattengedragsdeskundige krijg ik veel mensen aan de telefoon die problemen met hun kittens hebben. De problemen variëren van schuwheid en onzindelijkheid tot ernstige agressie. Dan vraag ik me af: hoe is het mogelijk!!! Als kattenfokker weet ik ook uit de praktijk hoe kittens zich ontwikkelen en welke randvoorwaarden nodig zijn, om een gezond en evenwichtig kitten te krijgen. Kittens die bij mij (maar ook bij andere verantwoordelijke fokkers) vandaan komen hebben deze problemen niet. Daaruit blijkt hoe belangrijk socialisatie van kittens is. Als je een kitten te jong bij de moeder vandaan haalt, uit een (hooi)schuur, of uit een dierenwinkel, betekent dat vaak dat je een kat met problemen in huis haalt. Aan de telefoon vraag ik dan hoe oud het kitten is, en hoe lang het al bij deze mensen woont. Laatst zei iemand: “het kitten woont hier pas twee weken”. Toen ik vroeg hoe oud het kitten was schrok ik van het antwoord: pas vier weken! Hier moet ik een onderscheid gaan maken tussen kittens die bij de moeder vandaan worden geplukt, kittens van kattenfokkers die het belang van de kat voorop zetten, of kittens uit de opvang.

Kittens uit de opvang.

De kittens die in het asiel terecht komen, of anderszins in de kattenopvang terecht komen, hebben vaak traumatiserende ervaringen meegemaakt. Deze kittens verdienen een liefdevol tehuis, bij voorkeur bij mensen die zich kunnen inleven in de ellende die dit kleintje vaak al heeft meegemaakt: te jong bij de moeder vandaan, aantal keren verhuisd, broertjes en zusjes kwijt, weer in een nieuwe omgeving…. Het is allemaal heel veel voor een kleintje om dit allemaal mee te maken. Er zou eigenlijk een leidraad moeten bestaan voor de wijze waarop men omgaat met kittens die men een goed huis wil geven. Belangrijk is de wijze waarop het kitten vervoerd wordt en in huis wordt gebracht. Zeker als daar al andere huisdieren wonen, kan het introduceren van een nieuwe bewoner nauw luisteren. De meeste mensen stoppen het kitten in een transportmand, zetten het thuis op de salontafel, midden in het territorium van de reeds aanwezige kat. Niet doen!!! Dit is vragen om problemen. Ik weet dat er mensen zullen zijn die zeggen: “ik heb het ook zo gedaan en het gaf geen problemen”. Dat is net zoiets als altijd door rood rijden en zeggen dat het niet gevaarlijk is. De bewering klopt niet, want je loopt gewoon een risico door een kat in het territorium van een ander te plaatsen. Hou het kitten apart. Wel in een ruimte waarin het sociaal contact met mensen heeft, waarin de bakjes staan, de krabpaal en al wat het nodig heeft. Laat het kitten zelf uit de transportmand komen. Laat de transportmand staan, dit is de veilige haven van het kitten. Hou de deur dicht, laat er geen andere dieren bij. Het kitten krijgt zo de gelegenheid om rustig in zijn/haar eigen tempo de ruimte te beruiken en te verkennen. Laat niet meteen de eerste dag de kinderen uit de straat sollen met het kitten. Deze heeft even rust nodig om alle stress en veranderingen te verwerken. Pas de volgende dag kunt u denken aan kennis laten maken met de andere dieren. Doet u dat tussen de deur door. Doe de deur op een klein kiertje en zet een halve meter van de deur vandaan een lekker bakje eten. Aan de ene kant voor het kitten, aan de andere kant voor 1 van de reeds aanwezige huisdieren. Geef ze een paar keer per dag bij de deur op een kier (die niet open mag gaan) wat lekkers. Ze mogen gerust interesse in elkaar hebben, maar op het moment dat er sprake is van blazen of grommen, gaat de deurkier dicht. De bedoeling is dat ze positief gaan wennen aan elkaar. Als dit een paar dagen goed blijft gaan, kan de kennismaking uitgebreid worden. Gedoseerd, alles heel rustig. Als de katten interesse in elkaar hebben en ze gaan vriendelijk met elkaar om, mag het kitten de ruimte die grenst aan die kamer verkennen. Verkenning altijd alleen zonder andere dieren er bij. En in alle rust.

Kittens van fokkers

Er zijn kattenvermeerderaars en er zijn kattenfokkers die liefde voor hun ras en de kat hebben. Over de vermeerderaars wil ik het niet hebben. Want de liefde voor de kat is een goed uitgangspunt, maar niet zaligmakend. Bij vermeerderaars speelt alleen het geld een rol, i.p.v. het welzijn van de kat. Koop hier geen kat bij, deze zijn niet gesocialiseerd en de verhalen over de gezondheidsproblemen zijn legio. Want bij het opvoeden van kittens komt veel meer kijken dan ze eten geven en vaccinaties. Eigenlijk zouden fokkers zich meer bewust kunnen worden van de verantwoordelijkheid die ze hebben voor de toekomst van hun kittens. Niet alleen dienen ze zich te gedragen zoals een verantwoordelijk mens zou moeten doen, maar ook moeten ze zich verdiepen in de behoeften van de kat. Er zijn zeker fokkers die het na aan het hart ligt dat de kittens goed opgevoed worden en goed terecht komen. Maar opvoeden gaat niet vanzelf met het houden van een nestje in de huiskamer. Al is dat een goed uitgangspunt. Want kittens die niet van jongs af aan al gewend raken aan het samenleven met mensen, en bijv. de stofzuiger en bel als normaal en niet bedreigend gaan ervaren, zullen hun leven lang gehandicapt zijn op dit gebied.
Een nestje groot brengen in een bench, op een slaapkamer waar nooit overdag iemand komt, in een schuur waar alleen bezoek komt om kittens te kopen, of op een zolder waar de katten behalve een maal daags een verzorger, verder ook nooit iemand zien: dat zijn geen goed gesocialiseerde dieren.
Want een kitten moet wennen aan het samenleven met mensen, de geuren en de geluiden die een huiselijk leven meebrengen. Een kitten dat uit een nestje in de schuur of een stil kamertje apart komt, heeft dus al deze zinvolle lessen gemist en zal dus per definitie schuwer zijn dan een kitten dat uit een goed nest in de huiskamer of een huishouden waar voldoende prikkels zijn, komt. Dit is een belangrijke oorzaak van schuwheid. Als u dus geen schuwe huiskat wilt, neem er dan een die in de huiskamer is opgegroeid. En een die minstens 16 weken bij de moeder is gebleven. Raskatten fokkers moeten vaak van hun rasvereniging de kittens 13 weken bij de moeder laten en dat is niet voor niks. Het immuunsysteem is in ontwikkeling, het karakter is in ontwikkeling, het leren is in ontwikkeling. Een kitten uit de huiskamer van een verantwoordelijke fokker zal dus een leuker huisdier zijn dan een kitten uit de hooischuur van een boer. Omdat dit (ras)kitten geleerd heeft met mensen en een huiselijk leven om te gaan. Zo’n (ras)kitten zal wellicht meer moeite hebben met het vangen van een vogel, daar zal de boerderijkat beter in zijn. Het gaat er dus maar net om, wat je wilt van je kat. Wil je je kat altijd buiten laten rondlopen, neem dan maar een boerderijkat. Wil je een kat voor gezellig op de bank, neem dan een kat uit het asiel, de opvang of een raskat. De raskat zal indien deze groot is geworden bij een fokker die verstand heeft van socialisatieprocessen de beste kansen hebben gekregen om tot een gezond, lief en mooi huisdier uit te groeien.

Kittens van kennissen

Soms denken mensen dat een poes voordat ze geholpen kan worden eerst een nestje moet hebben gekregen. Fout dus! Een poes kan het beste geholpen worden voordat ze in de pubertijd komt, voor de leeftijd van 4 maanden, voordat de eerste krolsheid heeft plaats gevonden. Dit zal bij de ene poes wat sneller zijn dan bij de andere. Er zijn veel katten in Nederland die uit huis geplaatst worden, buiten gezet worden, weglopen e.d. Dit zijn bijna altijd gewone katten. Geen Europees Korthaar kat, dit is een raskat met een stamboom. Het zijn dus bastaardkatten, htk’tjes genoemd: huis-, tuin-, en keukenkatjes. Deze poezen die dus te laat geholpen worden, en vaak ongepland zwanger worden van een kater uit de buurt, zijn er de oorzaak van dat vele kittens gedumpt worden, verkocht worden aan dierenwinkels of nog erger. Deze (gratis) kittens worden dan ook nog eens veel en veel te jong bij de moeder weggehaald. De minimum leeftijd waarop een kitten pas van de moeder weg zou mogen is echt met 16 weken. Dat is dus het minimum! Wat let u om het kitten langer bij de moeder te laten blijven? Langer dan 16 weken is prima, als u het kitten goed opvoedt, dit in de huiskamer opgroeit (als het een huiskat moet worden) het vaccineert, het ontwormt, ontvlooit, en leert dat het vertrouwen kan hebben in mensen en dat dit vertrouwen de basis is van een positieve band, waarin het de kans krijgt om te leren leven in een mensenwereld. Ik krijg mensen aan de telefoon die vertellen van problemen met agressie van jonge kittens. Deze mensen gaan uit onwetendheid en onmacht agressief reageren op het kitten. Fout dus! Lieve mensen, een kitten is nog aan het leren: geef zelf het goede voorbeeld! Deze agressieproblemen komen omdat ze bij de moeder en nestgenoten zijn weggehaald, waardoor ze belangrijke lessen in hoe ze om moeten gaan met agressie niet hebben geleerd. Agressie bij kittens wordt dus voor een belangrijk deel voorkomen door het kitten lang genoeg bij de moeder te laten. En ervoor te zorgen dat moederpoezen die zelf gedragsproblemen hebben zoals nervositeit, angst of agressie dit gedrag niet door kunnen geven aan kittens.

En de mensen…

Als mensen zich zouden realiseren hoe schadelijk het is voor de ontwikkeling van een kitten om te jong bij de moeder vandaan gehaald te worden, zouden ze het misschien niet doen. Of wel? Zijn mensen beestachtig? Of zijn ze zich bewust van hun verantwoordelijke rol in het leven van de kat. Gaan ze op tijd naar de dierenarts (liever een keer te vaak, als een keer te laat), en laten ze hun kat chippen dan is de kans klein dat er weer een zwervertje bij komt. Of trekken ze zich niets aan van alle goed bedoelde tips en gaan ze gewoon door met hun gedrag dat schadelijk is voor de kat?

De mens is een slim zoogdier, net als een kat. Een kat bestond al vele miljoenen jaren op de aarde, nog voor er ook maar één Neanderthaler bestond. Twintig miljoen jaar heeft de kat weten te overleven. Slechts 50 jaar woont dit dier pas in een huiskamer, en is daar nog niet helemaal aan aangepast. De kat heeft dus wat begeleiding nodig en de mens denk ik ook. Voor meer informatie en reacties op dit artikel kunt u contact opnemen met ondergetekende.